COVID-19 İnaktif Aşıları

Özet

Dünya’yı etkisi altına alan COVID-19 pandemisi 5 milyon 600 bin insanı hayattan koparmıştır. Buna karşılık bilim camiası 300’den fazla aşı çalışması yaparak bütün varlığıyla emek sarf etmiştir. Aşı çalışmalarının yanı sıra ilaç çalışmaları da yapılmıştır. 300’ü aşkın aşı çalışmasının neredeyse yarısı preklinik deneyleri başarıyla tamamlayıp klinik fazlara geçebilmiştir. Klinik faz deneylerini yapan aşı adaylarının çok az bir kısmı faz 3 aşamasını başarıyla tamamlayabilmiştir. Preklinik aşamadaki aşı adayları derleme kapsamına alınmamıştır. Virüs benzeri parçacık (VLP), DNA veya mRNA gibi yenilikçi aşı adayları derlemede konu edilmemiştir. Bu derlemede ülkelerinde ve Dünya’da öne çıkan COVID-19 inaktif aşıları bir araya getirilmiştir.

The COVID-19 pandemic, which has affected the world, has led to the loss of the lives of 5 million 600 thousand people. In return for this, the science environment has not sat back and has worked in earnest on vaccine studies over 300. In addition to vaccination studies, drug studies have also been conducted. Almost half of the vaccine studies over 300 have successfully completed preclinical trials and been able to move on to clinical phases. A very small number of vaccine candidates who conducted clinical phase trials were able to successfully complete phase 3. Preclinical vaccine candidates are not included in the scope of the review. Innovative vaccine candidates such as virus-like particle (VLP), DNA, or mRNA have not been discussed in the review. In this review, inactivated COVID-19 vaccines that are prominent in their countries and around the world are brought together.