Postpartum Psikoz: Farmakolojik Tedavi Seçeneklerinin Derlemesi

Özet

Doğum sonrası psikoz, duygudurum dalgalanmaları, anormal düşünce veya davranışlar ve konfüzyon ile karakterize, doğum sonrası gelişen ciddi bir ruh sağlığı acili durumudur. Gebelik ve postpartum dönemde annede gelişen hormonal ve psikolojik değişim, stres, sahip olunan bir psikiyatrik rahatsızlık gibi faktörler, genetik yatkınlıkla birlikte doğum sonrası psikozun gelişiminde önemli bir rol oynar. Bu durum en sık bipolar bozukluk tanısı almış veya alacak hastalarda görülmekle beraber, psikoza sahip, şizofreni ya da şizoaffektif bozukluğu olan majör depresyonlu kadınlarda da daha az sıklıkta ortaya çıkabilir. Bir kısım hastada bu durum postpartum dönemde izole kalabilir ve ileride herhangi bir duygudurum bozan veya psikotik rahatsızlıklara ilerlemez ve hastalık başka bir atakla seyretmezken bir grup hastada bu oluşan psikoz kendini ileride de gösterebilir ve şizofreni gibi psikotik rahatsızlıklar dâhil kişinin yaşamını etkileyen bir duruma evrilebilir. Bu psikiyatrik acil durum hem anneye hem de bebeğe ciddi zararlar verebilmektedir, bu nedenle postpartum psikoz, klinisyenler tarafından en hızlı bir şekilde tanınmalı ve tedavisi en kısa sürede uygulanmalıdır. Doğum sonrası psikozun tedavisinde tek bir kılavuz yoktur. Dolayısıyla hastalara uygulanacak tedavinin, klinisyenler tarafından her hastanın klinik özelliklerine göre titizlikle seçilmesi önem arz etmektedir. Son yıllarda birçok kliniklerden elde edilen verilere göre en efektif tedavilerin, antipsikotikler, lityum, duygudurum düzenleyiciler, benzodiyazepinler ve elektrokonvülsif tedavi (EKT) olduğu görülmüştür. Bu nedenle bu seçenekler arasından klinisyenlerin seçim yapmasının kolaylaştırılması ve hızlandırılması, bu denli ciddi bir acil durum olan doğum sonrası psikozun yönetilmesine oldukça katkı sağlayacaktır. Bu derleme, doğum sonrası psikoz tedavisinde güncel farmakolojik tedavi modalitelerinin bir analizini sunmaktadır.